System opracowany przez Gemological Institute of America w 1950 roku, który ocenia diamenty według koloru, czystości, kroju i masy karatowej, określa cenę diamentu. Na wartość wpływa jakość i rzadkość występowania cztery kategorie.
Im mniej kolorów w diamentach, tym bardziej rośnie cena za karat. Bezbarwne diamenty są bardzo rzadkie, a diamenty o jasnożółtym lub brązowym zabarwieniu są w normalnym zakresie kolorów. Każdy diament otrzymuje ocenę alfabetyczną na podstawie jego koloru i fluorescencji po wystawieniu na działanie światła ultrafioletowego. Litera A przedstawia całkowicie bezbarwne diamenty, a Z oznacza diamenty, które są głównie żółte lub brązowe.
Stopień klarowności zależy od tego, ile skaz i inkluzji zawiera diament. Należą do nich zadrapania lub nacięcia na powierzchni diamentu lub minerałów uwięzionych w kamieniu. Cechy te pomagają również gemologom określić, czy diament jest prawdziwy, czy też naśladować, ponieważ prawdziwe diamenty zwykle zawierają wady. Istnieje 11 stopni jasności, poczynając od niezwykle rzadkiego gatunku.
Cięcie diamentowe określa, jak dokładnie światło odbija się przez fasetki diamentu. Dobrze wycięty diament ma jasność od odbicia białego światła, błyski koloru zwane ogniem i scyntylacją lub obszary jasne i ciemne. Waga karata diamentu jest ostatnim czynnikiem, który określa cenę. Jeden karat metryczny jest taki sam jak 0,2 grama, a każdy diament jest dokładnie odważony do 0,001 karata. Im większa waga karata, tym bardziej koszt diamentu.
