W sztuce i literaturze realizm wyraża przesłanie, które realistycznie przedstawia sytuacje, podczas gdy romantyzm ilustruje wiadomości za pomocą fikcji. Romantyzm koncentruje się na fabule, hiperboli, metaforze i odczuciach. Natomiast realizm skupia się na postaciach, detalach, obiektywności i oddzieleniu autora od narratora.
Romantyzm buntuje się przeciwko wcześniejszym formom pisania i sztuki, wybierając uczucie, wiarę, wyobraźnię i fantazję. Jest to styl, który wykorzystuje osobistą wolność i spontaniczność, przełamując czwartą ścianę między czytelnikiem a autorem, aby autor mógł komentować wydarzenia w obrębie opowieści i bawić się z czytelnikiem trochę. Nietypowe, często nadprzyrodzone postacie i siły działają w romantycznych opowieściach.
Realizm znajduje się na przeciwległym końcu spektrum, skupiając się na detalach, próbując odtworzyć rzeczywisty świat w formie tekstowej. Autor jest oddzielony od świata opowiadania i działa jako obiektywny transcriptionist. Bohaterowie to normalni, zwykli ludzie, a wydarzenia z fabuły są zazwyczaj normalne i mają wyraźny brak elementów nadprzyrodzonych lub fantastycznych. Realizm jest powszechnym wyborem dla pisarzy literackich, ponieważ koncentruje się na postaciach i charakterystyce. Realizm, nawet czas i miejsce mają na celu wymuszenie charakterystyki i normalności postaci i zdarzeń.
