Najbardziej znanym oprogramowaniem systemowym jest system operacyjny sterujący komputerem; inne typy oprogramowania systemowego obejmują sterowniki urządzeń, narzędzia systemowe, kompilatory, narzędzia do zarządzania plikami, asemblery i debuggery. Oprogramowanie systemowe zwykle jest instalowane na komputerze podczas instalacji systemu operacyjnego. Oznacza to, że oprogramowanie systemowe na komputerze często opiera się na zainstalowanym systemie operacyjnym.
Każde urządzenie, zarówno wewnętrzne, jak i zewnętrzne, podłączone do procesora, wymaga działania sterowników urządzeń. Sterowniki umożliwiają systemowi operacyjnemu efektywną identyfikację i komunikację z urządzeniem. System operacyjny zwykle zawiera sterowniki urządzeń dla podstawowych komponentów sprzętowych, takich jak klawiatura i mysz; jednak większość producentów udostępnia płyty instalacyjne ze sterownikami wymaganymi do korzystania z urządzenia.
Większość oprogramowania systemowego działa w tle i nie jest kontrolowane przez użytkownika końcowego. Ponieważ oprogramowanie systemowe działa na podstawowym poziomie komputera, jest czasami określane jako oprogramowanie "niskiego poziomu". Drugą kategorią oprogramowania jest oprogramowanie użytkowe. Oprogramowanie systemowe jest opracowane w celu kontrolowania i obsługi sprzętu komputerowego, co potwierdza środowisko wymagane do uruchamiania oprogramowania. Oprogramowanie użytkowe umożliwia użytkownikom komputerów wykonywanie różnych zadań obliczeniowych, takich jak tworzenie i edycja dokumentów, słuchanie muzyki, granie w gry i oglądanie filmów.
