Czy istnieje naukowy powód przesądnych przekonań?

Przesądne przekonania zazwyczaj pojawiają się jako reakcja na sytuacje, w których ludzie mają niewielką kontrolę nad wynikiem. Badania wykazały, że zabobon może mieć pozytywny wpływ zarówno na postawę mentalną, jak i zdolność rozwiązywania problemów.

Antropolog Bronisław Malinowski był jednym z pierwszych badaczy, którzy artykułowali związek między zabobonnym zachowaniem a niepewnymi okolicznościami. Na początku XX wieku Malinowski odwiedził Wyspy Trobriandzkie u wybrzeży Papui Nowej Gwinei i obserwował miejscowych wyspiarzy. Malinowski zauważył, że kiedy rybacy łowili blisko brzegu, gdzie łowienie było łatwiejsze i bardziej spójne, wykazywali bardzo mało zabobonnych praktyk. Kiedy jednak łowili ryby na morzu, gdzie rybołówstwo było bardziej niebezpieczne i mniej konsekwentne, angażowali się w wiele bardziej zabobonnych rytuałów. Malinowski przyznał, że wzrost przesądów wyspiarzy był wynikiem ich mniej kontrolowanych okoliczności.

Przesądy najczęściej pojawiają się w momentach wrażliwości lub niepewności, a badania wskazują, że zabobonne wierzenia mogą rzeczywiście pomóc osobom radzić sobie lepiej z niesprzyjającymi okolicznościami. W jednym z badań naukowcy przedstawili uczestnikom wiele problemów, z których część była nierozwiązywalna. Po przejściu przez te trudne problemy uczestnicy następnie pracowali nad serią anagramów, które można było rozwiązać. Badanie wykazało, że uczestnicy, którzy zgłosili zaangażowanie w zabobonne zachowania, rozwiązali więcej anagramów niż uczestnicy, którzy tego nie robili.