Merkantylizm, czyli system handlowy, to polityczny system gospodarczy, w którym kraje ograniczają import i zachęcają do eksportu. Uzasadnieniem jest zrównoważenie handlu zagranicznego w taki sposób, aby zwiększyć dochody bez negatywnego wpływu na krajowe zatrudnienie.
System kupiecki był standardem wśród narodów Europy Zachodniej od XVI do końca XVIII wieku.
Jednym z jego głównych celów była kolonizacja krajów poza ośrodkami władzy w Europie. Było to ważne jako sposób na poszerzenie zakresu handlu i ustanowienie ustandaryzowanych systemów monetarnych opartych na złocie i srebrze.
Merkantylizm doprowadził do wielu gwałtownych konfliktów zbrojnych dotyczących terytorium. Celem każdego kraju stało się sfinansowanie wyższej armii, zarówno pod względem obrony, jak i ekspansji kolonialnej.
Dla krajów Europy Zachodniej, a zwłaszcza dla Wielkiej Brytanii, okres merkantylizmu był okresem wielkiego wzrostu gospodarczego.
Mimo to Adam Smith argumentował w "Bogactwie narodów", że merkantylizm zaniedbuje dobrobyt ogółu społeczeństwa, jednocześnie przynosząc korzyści dla klas politycznych i handlowych. Jego argument był na korzyść wolnego rynku.
Anglia stopniowo zgadzała się z obserwacjami Smitha, znosząc wszelkie przepisy i taryfy handlowe do roku 1860. W rezultacie Wielka Brytania stała się najsilniejszą gospodarką Europy, wspieraną przez rozległe rolnictwo amerykańskich kolonii.
