Mur Berliński został zbudowany, by podzielić komunistyczne Niemcy Wschodnie z demokratycznymi Niemcami Zachodnimi i powstrzymać ucieczkę wschodnich Niemców do Niemiec Zachodnich. Po II wojnie światowej pokonane Niemcy podzielono na cztery strefy, z których każda zajęła przez siły aliantów: Stany Zjednoczone, Francję, Wielką Brytanię i Związek Radziecki. Napięcie między terytorium komunistycznym i demokratycznych terytoriów zmontowane, a Mur Berliński został zbudowany, aby je rozdzielić.
Według portalu About.com, w 1949 roku trzy demokratyczne terytoria kontrolowane przez Francję, Wielką Brytanię i Stany Zjednoczone połączyły się, tworząc Zachodnie Niemcy. Kontrolowane przez Związek Radziecki terytorium szybko poszło w jego ślady, tworząc Wschodnie Niemcy. Demokratyczne Zachodnie Niemcy rozwinęły się szybko, doświadczyły szybkiego wzrostu gospodarczego i nazwano je "cudem gospodarczym". Rozwój gospodarczy Niemiec Wschodnich utknął jednak w martwym punkcie. Patrząc na Wschodnie Niemcy jako podbój, Sowieci splądrowali stronę wschodnioniemiecką za sprzęt fabryczny i odesłali ją do Związku Radzieckiego.
Inną ważną różnicą między krajami była wolność. Podczas gdy wolność rozwijała się na demokratycznej stronie zachodnioniemieckiej, wolność była poważnie ograniczona w NRD. W rezultacie, w latach pięćdziesiątych wielu Niemców wschodnich spakowało walizki i przeprowadziło się do Niemiec Zachodnich, co dało znacznie więcej możliwości. W 1961 r. Niemcy Wschodnie straciły znaczną część ludności i siły roboczej. Prawie 2,5 miliona ludzi uciekło do Niemiec Zachodnich. Zrozpaczeni, by zatrzymać resztę słabnącej ludności NRD, Sowieci zbudowali Mur Berliński wzdłuż granicy dwóch terytoriów. Ściana została zbudowana prawie na noc i została zaprojektowana, aby powstrzymać wschodnich Niemców przed ucieczką przez granicę. Wschodni Niemcy złapani przez mur, zostali zastrzeleni, ale nawet to nie powstrzymało ludzi przed wyjazdem.
