Lekcją moralną "Szczęśliwego księcia" Oscara Wilde'a jest to, że najgorsze aspekty współczesnego społeczeństwa można pokonać przez miłość i miłość, które mają wyjątkową zdolność jednoczenia mężczyzn i sprawienia, by stały się całością. Wilde napisał bajkę podczas epoki wiktoriańskiej, kiedy East End w Londynie był zalany cierpieniem i przymusową pracą dzieci, z których wielu zmuszano do prostytucji, a prawie wszyscy żyli w skrajnej nędzy. Ten kontekst społeczny jest ogólnie akceptowany jako inspiracja dla historii.
Książę jest postacią wielowymiarową, symbolizującą zarówno pozytywne, jak i negatywne aspekty społeczeństwa, czasami określane jako odpowiednio "senex" i "puer". Podczas swojego życia, Książę jest chroniony w życiu luksusu i nie jest świadomy cierpienia niższych klas. Kiedy umrze, staje się świadomy ich cierpienia, spoglądając w dół ze swego wzniesionego położenia jako posągu nad miastem.
Widząc otaczające go choroby społeczne, książę wyrusza, aby pomóc różnym osobom potrzebującym pomocy, w tym chorym chłopcom. Dla niego książę ma jaskółkę przynoszącą rubin z miecza króla. Mimo niesprzyjającej pogody, jaskółka nie jest zimna, a książę wyjaśnia, że to ciepło jest rezultatem dobrego uczynku.
