W środowisku bazy danych znajduje się pięć głównych komponentów: dane, sprzęt, oprogramowanie, osoby i procedury. Dane są zbiorem faktów, zazwyczaj powiązanych. Sprzęt to fizyczne urządzenia w środowisku bazy danych. Systemy operacyjne, systemy zarządzania bazami danych i aplikacje tworzą oprogramowanie. Przykładami osób w środowisku bazy danych są administrator systemu, programiści i użytkownicy końcowi. Procedury są instrukcjami i regułami dla bazy danych.
System zarządzania bazami danych działa jak mózg środowiska baz danych; organizuje, przechowuje, pobiera i chroni przechowywane tam dane. Dodatkowo system zarządzania bazami danych pozwala na łatwe zmiany przechowywanych danych. Głównymi dostawcami systemów zarządzania bazami danych są Oracle, IBM, Microsoft, Sql Server i Sybase.
Istnieją cztery typy struktur zarządzania bazami danych: hierarchiczne bazy danych, sieciowe bazy danych, relacyjne bazy danych i obiektowe bazy danych. Ta, którą organizacja zdecyduje się wykorzystać, zależy wyłącznie od natury przechowywanych danych i pożądanych transakcji. Często zdarza się, że organizacja wykorzystuje więcej niż jeden system zarządzania bazami danych, ponieważ jeden typ może lepiej pasować do określonego zadania niż inny. Wiele popularnych systemów zarządzania bazami danych wybiera się ze względu na łatwość obsługi, bezpieczeństwo i wszechstronność.
