Teoria cech i czynników zakłada, że decyzje dotyczące kariery powinny być podejmowane, gdy dana osoba ma dokładną wiedzę i zrozumienie swoich cech. Cechy brane pod uwagę przy podejmowaniu decyzji zawodowych to właściwe predyspozycje, zainteresowania i zdolności osobiste. Ponadto, osoba powinna mieć wiedzę na temat dostępnych miejsc pracy i statusu rynku pracy. Osoba musi również być racjonalna w ocenie cech i rynku pracy.
Teoria cech i czynników została opracowana przez Franka Parsonsa. Choć początkowo znane jako podejście polegające na dopasowywaniu talentów, zaproponowane przez niego koncepcje będą później nazywane teorią cech i czynników. Trzy wspomniane postulaty teorii cech i czynników są stosowane nawet w czasach nowożytnych. Oczywiście teoria kładzie duży nacisk na znaczenie porównywania cech, talentów i atrybutów jednostki z wymaganiami kariery zawodowej. Dopasowując ludzi do zadań, które najlepiej im pasują, najprawdopodobniej osiągają lepsze wyniki w porównaniu do sytuacji, w której zadania są przydzielane arbitralnie. Jednak takie dopasowanie talentów nie zadziałałoby bez osobistego doradztwa, które jest całkowicie integralną częścią poradnictwa zawodowego i poszukiwań. Analiza samooceny i analiza doradcy to dwie główne zasady osobistego doradztwa w zakresie wyboru kariery.
