Gospodarka rynkowa napędzana jest przez podaż i popyt. Producenci sprzedają towary za najwyższe możliwe ceny, a członkowie siły roboczej pracują za najwyższe zarobki, jakie mogą zarobić. Ustalenia dotyczące sposobu alokowania towarów i usług dokonywane są głównie przez rynki.
Konkurencja jest kamieniem węgielnym gospodarki rynkowej. Podczas gdy prawo popytu dyktuje, że ceny rosną wraz ze wzrostem popytu, konkurencja zapewnia wzrost podaży, gdy producenci uznają, że zwiększają się zyski. Ma to ogólnie stabilizujący wpływ na ceny. Rząd nie odgrywa żadnej roli w gospodarce rynkowej, poza zapewnieniem równego dostępu do rynków i upewnienia się, że rynki pozostają otwarte. Innowacje są nagradzane przez zwiększoną wydajność i udział w rynku, a to prowadzi do większych zysków dla najlepszych producentów. Swoboda wyboru istniejąca w gospodarce rynkowej prowadzi do wzrostu jakości, ponieważ konsumenci stale domagają się lepszych produktów o podobnych lub obniżonych cenach.
Ponieważ gospodarka rynkowa nagradza konkurencję, może ona nieuczciwie traktować tych, którzy są w niekorzystnej sytuacji konkurencyjnej. Należy dokonać wyboru sposobu radzenia sobie z osobami znajdującymi się w niekorzystnej sytuacji. Niektóre społeczności decydują się na alokację środków w celu zaspokojenia podstawowych potrzeb, inne ignorują je całkowicie.
