Było wiele powodów dla ekspansji na zachód, włączając wszystko, od ideologicznych do praktycznych motywacji. Wielu Amerykanów, szczególnie w XIX wieku, uważało, że było to nieodłączne prawo do zdobycia ziemi na Zachodzie. Inni przenieśli się z powodów finansowych lub wpłynęli na równowagę państw wolnych i niewolniczych.
Jedną z najbardziej praktycznych przyczyn ekspansji na Zachód było przeludnienie w już zaludnionych regionach. Na przykład w 1840 roku, 40 procent populacji narodowej było zatłoczone na zachodzie trans-Appalachów. Wraz z prezydenturą Jeffersona Stany Zjednoczone nabyły ogromne ilości nowych gruntów poprzez zakup Luizjany. Sam Jefferson, podobnie jak wielu innych, uważał, że przeniesienie się i zdobywanie ziemi na Zachodzie stanowi nieodłączną część praw i swobód przyznawanych przez Nową Republikę.
Ta mentalność zyskała jeszcze większe ideologiczne wyrafinowanie z pojęciem oczywistego przeznaczenia, teorii, która osiągnęła wielką popularność w 1840 roku. Zgodnie z oczywistym przeznaczeniem, Amerykanie mieli prawo do lądowania na zachodzie przez dane przez Boga prawo, które było całkowicie zgodne z amerykańskim eksperymentem na wolności.
Jednakże wraz z ważnymi kompromisowymi debatami niewolników z XIX wieku, stało się również jasne, że nowe terytoria wprowadzone do związku muszą być równo podzielone pomiędzy niewolników i wolne interesy, aby pokój przeważył. Z drugiej strony, każdy obóz dostrzegał zdobywanie nowych terytoriów jako ważnych dla przetrwania stylu życia, często ze szkodą dla innych. W większości przypadków biali osadnicy i władze federalne uznały prawa i roszczenia rdzennych mieszkańców do upragnionych ziem o niewielkim znaczeniu.
