Główna różnica między kryształem kwarcu i szkłem polega na tym, że szkło nie ma struktury krystalicznej. Szkło jest również wykonane z dodatków, których nie zawiera kryształ kwarcowy.
Czysty kryształ kwarcowy składa się wyłącznie z kraty krzemu i tlenu. Każdy atom krzemu jest związany z czterema atomami tlenu, a każdy atom tlenu jest związany z dwoma atomami krzemu, tworząc dwutlenek krzemu. Szkło składa się głównie z dwutlenku krzemu, ale cząsteczki w szkle nie są ułożone w strukturę krystaliczną. Najbardziej komercyjne szkło zawiera tylko 75 procent dwutlenku krzemu; reszta składa się z dodatków takich jak tlenek sodu i tlenek wapnia w postaci wapna. Ołów jest również powszechnym dodatkiem do niektórych rodzajów szkła.
Widoczne światło jest niemal całkowicie przepuszczalne dla przezroczystego szkła, a płaska tafla szkła nie wpływa na jego właściwości. Kryształ kwarcowy przepuszcza światło widzialne, ale polaryzuje. Powierzchnie kryształu, przez które przechodzi, wpływają na polaryzację.
Kryształ kwarcowy ma również użyteczną aplikację, zwaną piezoelektrycznością, której szkło nie posiada. Piezoelektryczność to generowanie potencjału elektrycznego poprzez naprężenia mechaniczne, i odwrotnie jest również prawdą. Ta relacja służy do wibrowania kwarcu, aby zachować dokładny czas w zegarkach i zegarach komputerowych.
