Zasada napędu rakietowego podąża za słynną trzecią zasadą ruchu Newtona, która stwierdza, że do każdego działania dochodzi równa i odwrotna reakcja. Silnik rakietowy przemieszcza się, wyrzucając masę w jednym kierunku, podczas gdy w tym samym czasie, gdy używasz reakcji, aby ruszyć w innym kierunku.
Chociaż zasada wydaje się prosta w teorii, w praktyce należy wziąć pod uwagę wiele innych czynników, które powodują, że rakieta porusza się właściwie. Siła to masa pomnożona przez przyspieszenie, więc waga rakiety i jej paliwa są ważnymi czynnikami w określaniu siły ciągu. Ponieważ paliwo jest przewożone rakietą, pożądana jest duża prędkość ucieczki, ponieważ rakieta zużywa więcej paliwa w celu uzyskania ciągu z małą prędkością niż z dużą prędkością. Gdy rakieta przyspieszy, potrzeba mniej paliwa. Rakiety potrzebne do podniesienia ludzi lub przedmiotów w kosmos są tak duże, ponieważ większość ładunku jest pobierana przez paliwo.
Zarówno paliwa stałe, jak i ciekłe są używane w rakietach. Paliwa stałe mają zalety bezpieczeństwa, prostoty i niskiego kosztu, ale po rozpoczęciu silnik nie może zostać zatrzymany lub ponownie uruchomiony, a ciąg nie może być kontrolowany. Z tych powodów silniki na paliwo stałe są stosowane w zestawach podnoszenia ciśnienia lub pociskach rakietowych. Silniki z ciekłym paliwem są bardziej skomplikowane i lotne, ale mają wyższe prędkości przepływu spalin i łatwiej je kontrolować, uruchamiać i wyłączać w sytuacjach awaryjnych.
