Rzeki miały kluczowe znaczenie dla przetrwania wczesnych cywilizacji, ponieważ były odpowiedzialne za zapewnienie źródła wody, nawadnianie na dobre użytki rolne i sposób na handel z innymi ludźmi poprzez transport wodny. Wiele najwcześniejsze cywilizacje rozwijały się dzięki dostępności rzek, takich jak kultury Mezopotamii z rzeką Eufrat i rzeką Tygrys, Egipcjanie z Nilem, Indianie z rzeką Indus i Chińczycy z rzeką Huang i rzeką Jangcy.
Rzeki i doliny rzeczne zazwyczaj płyną do dużego źródła wody, takiego jak jezioro, morze lub ocean. Koniec rzeki znany jest jako "usta". W niektórych rzekach, takich jak rzeka Nil w Egipcie, usta mają osady mułowe. Te osady mułowe budują, tworząc obszar delty, a także tworzą żyzne pola uprawne.
Jednym z najbardziej znanych przykładów wykorzystania rzeki do rozwoju cywilizacji jest wykorzystanie przez Egipcjan rzeki Nilu. Bez Nilu żadne z egipskich osiągnięć by się nie wydarzyło. Egipcjanie po raz pierwszy zaczęli żyć wzdłuż Nilu i mogli jeść owoce z drzew owocowych wzdłuż rzeki i ryb, które pływały w rzece. Ludzie zauważyli również, że Nil zalewał przez 6 miesięcy każdego roku, a kiedy cofał się przez kolejne 6 miesięcy, istniała żyzna warstwa mułu, którą można było uprawiać na dodatkowe pożywienie. Nil jest odpowiedzialny za zdrowie Egipcjan i ich zdolność do przetrwania. Dzisiaj rzeki są wykorzystywane do tych samych jakości, a także do tworzenia hydroelektrycznych źródeł energii za pomocą technologii.