Strukturalizm i funkcjonalizm to pierwsze dwie szkoły, które pojawiły się w psychologii w XIX wieku. W 1906 roku, Mary Whiton Calkins, pierwsza kobieta prezydenta Amerykańskiego Towarzystwa Psychologicznego, opublikowała artykuł w Przeglądzie Psychologicznym, argumentując, że strukturalizm i funkcjonalizm nie były bardzo różne, ponieważ obie szkoły myślenia zajmowały się przede wszystkim świadomością myśli.
Strukturalizm był pierwszą szkołą myślenia rozwijającą się w dziedzinie psychologii. Termin teoretyczny został wymyślony przez Edwarda Titchenera, ucznia Wilhelma Wundta. Wundtowi przypisuje się otwarcie pierwszego laboratorium psychologii strukturalnej. Szkoła myślenia stojąca za strukturalizmem zajmuje się głównie rozkładaniem procesów umysłowych na najbardziej podstawowe elementy. Portal About.com zauważa, że teoria strukturalistyczna nie trwała długo po śmierci Titchenera, ponieważ była powszechnie krytykowana za jego subiektywizm. Strukturalizm jest uznawany za pomoc w rozwijaniu wielu pomysłów wykorzystywanych w psychologii eksperymentalnej. Funkcjonalizm pojawił się wkrótce po strukturalizmie i jest szeroko kojarzony z Williamem Williamem i Charkowem Darwinem. Funkcjonalizm dążył do zrozumienia elementów zachowania i był bardziej skoncentrowany na procesie rozbijania świadomości na jego podstawowe części, niż na same części, takie jak strukturalizm. Funkcjonalizm przypisuje się wpływom na późniejsze szkoły myślenia o behawioryzmie i stosowanej psychologii.
