Przyczyny ubóstwa w Afryce Południowej są liczne i skomplikowane. Historia apartheidu pogłębiła nierówności dochodowe na przestrzeni dziesięcioleci, a Afrykanie, Azjaci i inni nie-biali ograniczali się do niskiej jakości edukacji i opieki zdrowotnej z niewielkimi możliwościami zatrudnienia. Firma konsultingowa Africa Initiative, znana również jako CAI, uważa, że ubóstwo to jest symptomem większej, systematycznej nierówności w społeczeństwie i kulturze Południowej Afryki.
Bezrobocie, ubóstwo i rasa są silnie powiązane w Afryce Południowej. Mniejszość elita, złożona głównie z białych, była zaledwie 9,2 procent populacji w 2008 roku, ale posiadała 40,3 procent dochodu.
W 1995 r. rząd RPA określił linię ubóstwa jako miejskie gospodarstwo domowe składające się z dwojga dorosłych i trójki dzieci zarabiających mniej niż R 840 miesięcznie, czyli około 80 USD. Rząd uruchomił Program Rozszerzonych Robót Publicznych (EPWP), aby stworzyć tymczasowe miejsca pracy, które zapewniły dochód i ulgę bezrobotnym, i wprowadza politykę afirmatywną skierowaną do kandydatów na czarnych.
Rząd zagwarantował bezpłatną opiekę zdrowotną dzieciom do szóstego roku życia i kobietom w ciąży, stworzył programy edukacyjne dla dzieci na temat podstawowego żywienia i zrestrukturyzowanych usług opieki zdrowotnej skierowanych do ubogich na obszarach wiejskich. Rząd zapewnił także fundusze na renowację i restrukturyzację szkół oraz wprowadził politykę akcji afirmatywnej, aby umożliwić dzieciom w niekorzystnej sytuacji konkurowanie na równych zasadach z ich białymi lub kolorowymi rówieśnikami.
