Rewolucja przemysłowa zachęcała do imperializmu pod trzema krytycznymi aspektami. Zapewniało to zachodnią pozycję gospodarczą i wojskową, wymagało zarówno dostawców surowców, jak i rynków detalicznych, a także zapewniało transport i wsparcie logistyczne dla podboju, kolonizacji i eksploatacji zasobów.
Ponieważ rewolucja przemysłowa zwiększyła moce produkcyjne państw zachodnich astronomicznie, istniał ogromny głód surowców, aby zaspokoić potrzeby. W ten sposób mocarstwa zachodnie poszukiwały kolonii, w których surowce były obfite i gdzie można je było przywłaszczać po niewielkim koszcie. Dodatkowo, kolonie dały mocarstwom zachodnim gotowy rynek dla ich towarów, ponieważ kolonizatorzy pozostawali z niewielkim lub żadnym prawem, aby wytwarzać własne gotowe produkty. Postęp technologiczny w zachodniej broni i transporcie powszechnie sprawił, że miejscowa odporność na ataki imperialne była daremna i krótkotrwała, ponieważ ludzie z Zachodu mieli znacznie lepszą broń, amunicję, strategię i taktykę.
Dodatkowo, postęp technologiczny sprawił, że dawne zagrożenia dla osadnictwa europejskiego i przetrwania w strefach równikowych były mniej zniechęcające. Na przykład rozwój parowca wykorzenił niebezpieczeństwo stwarzane przez ujścia wielu afrykańskich rzek. Parowiec mógł zostać po prostu rozebrany, sprowadzony w głąb lądu, a następnie złożony ponownie w celu podróżowania po rzece, podczas gdy drewniane żaglowce wcześniej nie mogły. Podobnie postęp w medycynie spowodował, że medycyna przyniosła chininę, suplement, który wykładniczo zwiększył wskaźnik przetrwania zachodnich imperialistów na obszarach malarycznych, działając jako środek zapobiegawczy, choć nie jest lekarstwem. Dlatego też ludzie Zachodu mogli teraz martwić się znacznie mniej o chorobę, podczas gdy przed chininą, ostra gorączka, a nawet śmierć często pojawiały się w ciągu kilku tygodni po przybyciu.
