Siła przyciągania jonu metalu zależy od kilku czynników. Ładunek jonowy można określić na podstawie ilości oddanych przez niego elektronów walencyjnych i pozycji pierwiastka w układzie okresowym. Częściej ma niższy ładunek jonowy niż wyższy ładunek jonowy.
Ilość elektronów walencyjnych przekazanych przez element metaliczny jest różna w zależności od grupy, do której należy. Na przykład, z wyjątkiem wodoru, który jest niemetalem, pierwiastki w Grupach 1 i 2 mają odpowiednio 1 i 2 elektrony walencyjne dostępne do oddania. Metale przejściowe, które występują w grupach od 3 do 12, mogą mieć szeroki zakres stanów utlenienia i przekazywać różną liczbę elektronów walencyjnych w zależności od obecnych warunków i elementów, z którymi wchodzą w interakcje. Istnieją jednak pewne ustalone wzorce, a wiele metali przejściowych zwykle występuje tylko w jednym lub dwóch możliwych stanach utlenienia.
Elektrony walencyjne są podstawą wiązań atomowych i sił międzycząsteczkowych. Jeśli elektrony walencyjne są oddawane lub odbierane, prowadzą do wiązania jonowego. Jeśli są one wspólne, elektrony walencyjne pomagają tworzyć wiązania kowalencyjne. Jony metali są częściej spotykane w wiązaniach jonowych z jonami niemetalowymi, chociaż mogą tworzyć ze sobą metaliczne wiązania.
