Pragmatyzm różni się od idealizmu poglądem, że wartość ideologii lub twierdzenia jest określona przez jej skuteczność i praktyczność, podczas gdy idealizm dotyczy przede wszystkim ideału lub zasady stojącej za propozycją. Pojęcie idealizm może ma jednak kilka różnych znaczeń, ale w większości interpretacji odnosi się do skupienia się na ideach, wyobraźni lub duchowości ponad pragmatycznym poglądem, który koncentruje się na istnieniu takim, jakie jest, a nie na tym, jak powinno być. Pragmatyści oceniają ważność teorii na podstawie jej wyników lub konsekwencji, a nie leżących u jej podstaw ideałów i poprzedników.
Pragmatystyczny pogląd głosi, że pytania dotyczące natury rzeczy i istnienia muszą zaczynać się "w mediach res", co łacina oznacza "w środku rzeczy". Punkt, w którym rozpoczyna się dochodzenie, zależy od historycznie zdeterminowanych i uwarunkowanych uprzedzeń. Zgodnie z pragmatyzmem filozofia nie poprzedza badań naukowych, ale jest z nią ciągła. Filozofia nie powinna rządzić z góry, ale raczej wyciągnąć jednoznacznie z przyjętych standardów obecnej najlepszej praktyki.
Jako opisowy termin filozoficzny "pragmatyzm" po raz pierwszy pojawił się w druku pod koniec XIX wieku, kiedy William James użył go w adresie podanym na Uniwersytecie Kalifornijskim. John Dewey był młodszym zwolennikiem pragmatyzmu, którego pisma miały znaczący wpływ na amerykańską myśl intelektualną przez większą część XX wieku.
