Złożoność poznawcza jest cechą lub zmienną psychologiczną, która pokazuje, jak złożone i proste są ramy i umiejętności percepcyjne danej osoby. Jest to stopień, w jakim osoba różnicuje i integruje wydarzenie. Osoba, która wysoko mierzy się ze złożonością poznawczą, ma tendencję do obserwowania gradacji i subtelnych różnic, podczas gdy osoby o mniej złożonej strukturze poznawczej dla zadania nie.
Złożoność poznawcza może również odnosić się do liczby struktur mentalnych, z których korzysta dana osoba, jak są abstrakcyjne i jak wchodzą w interakcje, aby kształtować jego rozeznanie lub indywidualną zmienną różnicową powiązaną z szerokim zakresem umiejętności komunikacyjnych i powiązanych umiejętności.
Osoby o wysokiej złożoności poznawczej mają zdolność analizowania sytuacji w celu rozróżnienia różnych elementów składowych i zbadania powiązań i możliwych związków między żywiołami. Osoby te myślą w wielowymiarowy sposób. Założeniem teorii złożoności jest to, że im bardziej zdarzenie może być różnicowane, a części rozważane w nowych relacjach, tym bardziej wyrafinowana odpowiedź i udane rozwiązanie. Podczas gdy mniej złożone osoby mogą zostać przeszkolone, aby zrozumieć skomplikowany zestaw szczegółowych różnic dla określonego kontekstu, wysoce złożone osoby są bardzo elastyczne w tworzeniu rozróżnień w nowych sytuacjach.
Osoby o wysokiej złożoności poznawczej są otwarte na nowe informacje, przyciągane do innych osób o wysokiej złożoności, dużej elastyczności, wpływowych społecznie, rozwiązujących problemy, planistów strategicznych, wysoce kreatywnych, skutecznych komunikatorów i ogólnie dobrych liderów.