W programowaniu proceduralnym program dzieli się na części zwane funkcjami, natomiast w programowaniu zorientowanym obiektowo program dzieli się na części zwane obiektami. Inną kluczową różnicą jest to, że programowanie zorientowane obiektowo jest zgodne z podejściem "oddolnym", podczas gdy programowanie proceduralne jest zgodne z podejściem "odgórnym".
Programowanie proceduralne komunikuje komputer krok po kroku za pomocą listy instrukcji. Opiera się na podprogramach lub procedurach. Procedura może mieć szereg kroków obliczeniowych. Programowanie proceduralne jest czasami określane jako programowanie imperatywne. Programowanie obiektowe, jak sama nazwa wskazuje, polega na obiektach. Obiekty są komponentami programu, które wiedzą, jak wykonywać określone zadania i współdziałać z innymi elementami programu.
Ponieważ obiekty są bardziej uniwersalne, programowanie zorientowane obiektowo może być używane do tworzenia złożonych programów z mniejszym kodem. Użycie obiektów ułatwia również ponowne użycie kodu. W programowaniu proceduralnym nacisk kładziony jest na funkcje i kolejność czynności do wykonania, a nie na dane. Jednak w programowaniu obiektowym nacisk kładziony jest na dane, a nie na procedury czy funkcje.
Głównym celem lub celem dwóch metod programowania jest zwiększenie efektywności programowania. Sprawiają, że pisanie skomplikowanych programów jest prostsze, łatwiejsze do modyfikacji, rozszerzalne, łatwe do zrozumienia i bezbłędne.