Pierwotna sukcesja występuje w obszarach, gdzie nie istniało życie, podczas gdy sukcesja wtórna ma miejsce, gdy katastrofa zniszczyła obszar, ale pozostawiła trochę życia. Sukces zaczyna się od kolonizacji i działalności pioniera gatunki.
W pierwszej kolejności nagie skały lub piasek są podłożem, na którym działają pionierskie gatunki. Pierwotna sukcesja występuje w miejscach, które są wynikiem przepływu lawy lub gdy lodowce cofnęły się. Gleba nie jest jeszcze obecna, więc żadne rośliny ani zwierzęta nie mogą przetrwać w takim regionie.
Gatunki pionierskie to porosty i mech. Organizmy te rozkładają skały, zamieniając je w glebę, aby rośliny odłożyły korzenie. Krzewy i trawy następnie zaczynają czerpać korzyści z gleby odżywczej. Małe drzewa pojawiają się w okolicy, zastępując mniejsze rośliny. Liście, które spadają z tych krzewów i małych drzew, wytwarzają ściółkę z liści, która rozkłada się w celu wytworzenia azotu, który działa jak nawóz dla następnych roślin. Większe, szybko rosnące drzewa, takie jak topole, zastępują mniejsze drzewa. Drzew iglastych to ostateczne życie roślin przemieszczających się w tym obszarze. Wspólnota kulminacyjna, czyli cel sukcesji, to las drzew iglastych.
W sukcesji wtórnej gleba pozostaje na miejscu po katastrofie. Pozostałe w glebie to nieuszkodzone korzenie niektórych roślin i nasiona innych. Proces odbudowy po pożarze lub innej katastrofie jest podobny do pierwotnej sukcesji i postępuje w podobny sposób; jednak sukcesja wtórna występuje w krótszym czasie.
