Przykładem utajonej dysfunkcji jest działanie lub zachowanie, które powoduje niezamierzony negatywny efekt, taki jak utrata funduszy emerytalnych przez tysiące pracowników w wyniku upadku Enronu lub, jako inny przykład, niezdolność pracowników do dojeżdżania do pracy z powodu zakłóceń w transporcie spowodowanych przez festiwal. Oba są przykładami nieoczekiwanych i niezamierzonych rezultatów, zwanych również ukrytymi konsekwencjami, z działania, które z powodu nieprzewidzianego negatywnego wyniku może być nazywany utajoną dysfunkcją. Wysiłek podjęty w celu poprawy sytuacji, która zamiast tego powoduje pogorszenie stanu, jest utajoną dysfunkcją.
Ujawniona dysfunkcja to taka, w której oczekiwane są negatywne wyniki. Podobnie jak dysfunkcje, funkcje mogą być zamanifestowane lub ukryte. Funkcja utajona to taka, w której uzyskuje się zamierzony rezultat, który nie został osiągnięty, ale uzyskano inną formę dobra. Przykładem może być ceremonia tańca deszczowego, która nie generuje deszczu, ale służy rozwijaniu ducha wspólnoty i poczucia pokrewieństwa wśród uczestników.
Dysfunkcje w systemie społecznym, szczególnie utajone dysfunkcje z ich nieprzewidzianymi negatywnymi konsekwencjami, wywierają presję na system do zmiany. Analiza i wykrywanie ukrytych funkcji i dysfunkcji w systemie społeczno-kulturowym jest uważana za jeden z najważniejszych celów socjologii. Socjolog analizuje wzajemnie powiązane funkcje w społeczeństwie w ten sam sposób, w jaki fizjolog bada różne organy ludzkiego ciała, działając jako kompletny system. Ta koncepcja postrzegania społeczeństwa jako równowagi interakcji jego części składowych nazywa się funkcjonalizmem. Jego celem jest zbadanie dynamiki utajonych funkcji i dysfunkcji, a gdy nie działają one w sposób spójny, opracują sposoby przywrócenia funkcjonalnej równowagi, która najlepiej może służyć wspólnemu dobru.
