Krew porusza się przez żyły, gdy jest popychana przez skurcze mięśni. W przeciwieństwie do tętnic, które przenoszą krew z serca w odpowiedzi na rytmiczne skurcze lewej komory, żyły są układem niskociśnieniowym który przepycha krew w kierunku serca za pomocą szeregu skurczów mięśni gładkich zwanych perystaltyką.
Krew poruszająca się w żyłach przeszła wcześniej przez naczynia włosowate i straciła dużo ciśnienia skurczowego serca, które przebiło je przez grubsze, węższe tętnice. Aby utrzymywać żylną krew z gromadzenia się w pobliżu naczyń włosowatych lub wymykać się w przestrzeni między komórkami, żyły mają gładką tkankę mięśniową w ich ścianach, która delikatnie kurczy się, aby przepchnąć krew przez układ krążenia. Gładkie mięśnie w ścianach żył kontrolują skurcze, podobnie jak cała gładka tkanka mięśniowa, ponieważ autonomiczny układ nerwowy nie znajduje się pod świadomą kontrolą.
Innym czynnikiem, który prowadzi do powrotu krwi żylnej do serca, jest skurcz mięśni szkieletowych. Ściskanie i zginanie tych mięśni wywiera nacisk na naczynia krwionośne i lokalnie podnosi ciśnienie krwi na tyle, aby popychać krew wzdłuż jej drogi. Seria zaworów zamykających się w odpowiedzi na ciśnienie zwrotne zapobiega przepływowi krwi w żyłach do tyłu.
