Dwie z najczęstszych interpretacji przypowieści o dobrym Samarytaninie krążą wokół roli Samarytanina w historii. W bardziej dosłownym tłumaczeniu Samarytanin jest człowiekiem, który kocha bliźniego jak siebie samego, bez względu na rasę, pochodzenie etniczne czy religię. W drugiej, bardziej alegorycznej interpretacji, Samarytanin to Jezus, który przychodzi, by zbawić ludzkość po upadku Adama z łaski, i który odchodzi, ale powróci.
Przypowieść jest odpowiedzią Jezusa na pytanie prawnika: "Kto jest moim sąsiadem?" W swojej odpowiedzi Jezus objaśnia przykazanie miłości bliźniego. W metaforycznej interpretacji Jerozolima i Jerycho, punkty końcowe drogi do podróży, są rajem i ziemią. Człowiekiem, który podróżuje drogą, jest Adam, czyli ludzkość, na którą polegają złodzieje lub Szatan. Człowiek zostaje nagi i samotny, jakby wyrzucony z Ogrodu Edenu.
Kapłan i lewita są prawem. Samarytanin to Jezus, który przychodzi z pomocą człowiekowi, lecząc go i zabierając do gospody, która jest kościołem. Tam, Jezus, który musi odejść, prosi karczmarza, by zajął się człowiekiem, a potem obiecuje wrócić.
Może argumentować, że Jezus nie skupiałby się na sobie. Bardziej dosłowna interpretacja przypowieści opiera się na wiedzy, że Samarytanie i Żydzi byli zaprzysięgłymi wrogami. Ranny człowiek, rozebrany i nieprzytomny, może być Żydem lub Samarytaninem.
Ksiądz, a następnie Lewita - obaj Żydzi - widzą mężczyznę, a nie zatrzymują się i pomagają, przechodzą przez jezdnię, by go wyprzedzić. Samarytanin, widząc potrzebującego mężczyznę, zatrzymuje się, by pomóc, dając pomoc i schronienie rannemu mężczyźnie. Czyniąc to, pokazuje rodzaj miłości, jaką Jezus napomina, aby dać innym.
