Typowe przyczyny kolonizacji to kradzież zasobów naturalnych, rozszerzenie terytoriów i kulturowa dominacja grupy ludzi wyróżniających się rasą i /lub religią. Chociaż hollywoodzkie filmy takie jak "Poza Afryką" (1985 ) romantyzować kolonizację jako system, na który wszyscy uczestnicy się zgadzają, system kolonizacji nigdy nie jest polubowny między kolonizatorami i ich poddanymi.
Kolonizatorzy są jedynymi beneficjentami ekonomicznymi i kulturalnymi, podczas gdy ludzie skolonizowani cierpią z powodu uzurpacji ich pierwotnej kultury i cyklu skrajnego ubóstwa z powodu braku wysokiej jakości zasobów. Cecil Rhodes z angielskiej przyzwoitości był niesławnym XIX-wiecznym kolonizatorem w Afryce, gdzie przemianował Zimbabwe, "Rodezja", po nim. W 1888 r. Rodos założył De Beers, kartel diamentowy złożony z licznych operacji wydobywczych, które nadal wydobywają diamenty z Afryki. Podczas gdy De Beers zarabia ponad 6 miliardów dolarów rocznie, a brytyjska gospodarka odnosi ogromne korzyści, Afrykańczycy w takich obszarach docelowych, jak Republika Południowej Afryki, Botswana i Namibia, nadal żyją w ubóstwie.
Współczesna kolonizacja osiągnęła swój szczyt w okresie od XVI do XIX wieku, okresu znanego jako "epoka kolonialna". Przemoc i gwałty są taktykami kolonizatorów historycznie wykorzystywanymi do kontrolowania grupy ludzi i ich ziemi. Pod groźbą śmierci i ciągłego ucisku kolonizatorzy zmuszają grupę ludzi do poddania się ich żądaniom. Rozgraniczenie rasowe lub rasowe między kolonizatorami a ich represjonowanymi ofiarami ustanowiło sztywne systemy kastowe wśród skolonizowanych ludzi. Na przykład angielscy kolonizatorzy mieszają się z rdzennymi mieszkańcami w Indiach, a w czasach współczesnych jaśniej obleczeni Hindusi o europejskich atrybutach fizycznych na ogół otrzymują wyższe zarobki i lepsze wykształcenie niż ciemnoskórzy Indianie.
Podczas gdy kolonizatorzy z epoki kolonialnej stosowali bardziej jawne taktyki eksploatacji, zapewne kolonizatorzy XXI wieku infiltrują obce ziemie przez wojsko pod przykrywką ustanowienia pokoju i demokracji. Te operacje wojskowe trwają jednak przez wiele lat dłużej niż ich określone ramy czasowe. Regiony, o których mowa, są zdestabilizowane, a samozwańcze osoby wprowadzające pokój zyskują kontrolę nad niektórymi lub wszystkimi zasobami naturalnymi tego regionu, zazwyczaj ropy.
