Hipoteza zamka i klucza jest naukową analogią, która stwierdza tylko klucz o prawidłowym rozmiarze w zamku, wyjaśnia strona Elmhurst College. W tej analogii klucz odnosi się do substratu, a blokada do enzymu.
W przypadku enzymów katalizujących reakcję chemiczną muszą one łączyć się z określonym podłożem. Podłoże musi mieć idealny rozmiar i kształt, aby pasowało do aktywnego miejsca jego odpowiedniego enzymu. Ten podstawowy mechanizm powoduje zmiany w wiązaniach chemicznych substratu poprzez zmianę rozmieszczenia elektronów. Ta reakcja prowadzi do tworzenia produktów uwalnianych na powierzchnię enzymu. Produkty działają w celu regeneracji i przygotowania enzymu do kolejnego cyklu reakcji. Ponieważ substraty mają komplementarny kształt do aktywnego miejsca określonego enzymu, reakcje mogą zachodzić tylko z jednym lub kilkoma podobnymi związkami. Interakcje enzymatyczno-białkowe, interakcje antygen-przeciwciało i interakcje hormon-receptor są kilkoma przykładami hipotezy blokady i klucza. W 1899 r. Niemiecki chemik Emil Fischer zaproponował tę hipotezę, aby wyjaśnić specyfikę enzymów. Hipoteza blokady i klucza pomaga wyjaśnić, dlaczego wysokie temperatury denaturują enzymy, jak można hamować reakcje przez zmianę kształtu aktywnego miejsca i dlaczego niektóre substancje mogą hamować enzymy.
