Ujemne wzmocnienie ma na celu promowanie pożądanego zachowania poprzez usunięcie bodźca awersyjnego, podczas gdy pozytywna kara ma na celu powstrzymanie niepożądanego zachowania poprzez zastosowanie awersyjnego bodźca. Aby być skutecznym, obie formy warunkowania muszą być spójne, a bodźce muszą być odpowiednio dostosowane do danego zachowania.
Negatywne wzmocnienie i pozytywna kara są przeciwieństwami zarówno w ich celu, jak i mechanizmie. Wzmocnienie zachęca do działania, podczas gdy kara je tłumi. Według wydziału psychologii University of Iowa, wzmocnienie działa poprzez zmuszanie podmiotu do kojarzenia pożądanego zachowania z przyjemnością. Przykładem negatywnego wzmocnienia jest usunięcie ograniczenia telewizji dziecięcej, jeśli sprząta on swój pokój. Jest to przeciwieństwo pozytywnego wzmocnienia, w którym pożądane zachowanie jest nagradzane przyjemnym bodźcem. Przykładem jest dawanie psu okazji do wykonania sztuczki.
Kara ma na celu pozbycie się zachowania. Kara pozytywna polega na przedstawieniu podmiotowi czegoś niepożądanego za każdym razem, gdy wykonuje niepożądane zachowanie; na przykład rozdawanie biletów drogowych na przyspieszenie. Kara negatywna polega na zabraniu czegoś, na przykład konfiskacie telefonu komórkowego nastolatka za pozostanie poza godziną policyjną. Education-Portal.com stwierdza, że członkowie społeczności psychologicznej kwestionują skuteczność kary, twierdząc, że jedynie tłumi, ale nie eliminuje niepożądanych zachowań. Kierowcy, na przykład, nie internalizują zasady "bez prędkości". Uczą się pilnować policji i jeżdżą wolno tylko wtedy, gdy czują, że nie są obserwowani.
