Żelazna kurtyna była fizyczną i symboliczną strukturą stosowaną przez Związek Radziecki, aby odizolować się od sąsiednich krajów wschodnich i środkowo-europejskich po II wojnie światowej. Żelazna kurtyna służyła jako droga dla Związku Radzieckiego izolować się politycznie, militarnie i ideologicznie od innych narodów w Europie. Kurtyna dała Związkowi Radzieckiemu barierę ochronną, by udaremnić ataki wojskowe, ale była także symbolicznym gestem, którego Związek Radziecki nie pragnął nawiązać z innymi narodami.
Przed swoją fizyczną budową po drugiej wojnie światowej żelazna kurtyna służyła przede wszystkim jako metafora. Używano go sporadycznie, by odnosić się do narodów o zamkniętych i izolatywnych stosunkach handlowych i politycznych, ale nie zyskiwał na znaczeniu dopiero pod koniec lat czterdziestych, gdy ówczesny brytyjski premier Winston Churchill użył tego zwrotu w przemówieniu, by odnieść się do fizycznych działań państwa komunistyczne. Oprócz wyznaczenia fizycznej granicy między Związkiem Radzieckim i sąsiednimi krajami żelazna kurtyna znacznie zmniejszyła pozytywną i korzystną komunikację między Związkiem Sowieckim i jego sąsiadami, takimi jak handel i turystyka. Żelazna kurtyna, kiedyś zbudowana, pozostawała na swoim miejscu aż do późnych lat 80., kiedy rządy komunistyczne w bloku sowieckim rozproszyły się i zastąpiono wielopartyjnym systemem rządzenia.
