Wulkan szczelinowy lub erupcja w szczelinie szczelinowej występuje, gdy lawa wybucha przez wydłużone pęknięcie w skale na powierzchni ziemi. Wybrzuszenia ujścia szczelin są powszechne w obszarach środkowego oceanu. Znane również jako wulkany tarczowe, produkują bazaltowe formacje poduszkowe, takie jak te, które tworzą Wyspy Hawajskie.
Wulkany tarczy tworzą mały popiół. Lawa, którą wypuszczają, płynie we wszystkich kierunkach od otworu wentylacyjnego. Ciepło z lawy powoduje pożar, jeśli napotka roślinność. Jeśli ciśnienie wzrośnie w szczelinie wulkanu, ściana lawy wylewa się w powietrze. W wulkankach o mniejszym ciśnieniu bąbelki lawy wypływają na powierzchnię i płyną powoli, tworząc nowy kamień.
Magma formuje się głęboko w ziemi. Ponieważ jest lżejszy niż materiały na powierzchni Ziemi, ma tendencję do wzrostu. Pod ziemią magma przedziera się przez powierzchnię, szukając słabego miejsca w skorupie ziemskiej, by uciec. Jeśli magma znajdzie centralny otwór, ucieknie, by stworzyć stożkowe wulkany. Małe centralne wulkany wentylacyjne wyrzucają lawę wysoko w powietrze, gdzie zestala się przed uderzeniem w ziemię, tworząc stożek żużla. Większe wulkany centralnego otworu wentylacyjnego tworzą szyszki lawy, które ostatecznie zostają zniszczone przez eksplozję wulkanu, taką jak to, co miało miejsce w Mount St. Helens.
