Adaptacja behawioralna to proces, w wyniku którego organizm lub gatunek zmienia swój wzór działania, aby lepiej odpowiadał środowisku. Kontrastuje z adaptacją strukturalną, która polega na pojawieniu się cech fizycznych, które dają przewagę gatunkowi.
Każde zachowanie, które pomaga w przetrwaniu organizmu, a także jego gatunek, może być uważane za adaptację behawioralną, więc przykłady adaptacji behawioralnej są liczne. Dwie powszechne, przeciwne adaptacje behawioralne to dobowa i nocna, które odnoszą się do aktywności odpowiednio w dzień i w nocy. Gatunek może przetrwać lepiej, gdy jest aktywny w nocy, ponieważ na przykład może lepiej ukryć się przed drapieżnikami. Jednak adaptacje behawioralne nie muszą bezpośrednio przekładać się na wyższe wskaźniki przeżywalności i reprodukcji. Na przykład samice muszek owocowych częściej kojarzą się z samcami, które wyrażają niezwykłe cechy. Chociaż to zachowanie nie pomaga w sukcesie poszczególnych organizmów, pomaga zapewnić różnorodność genetyczną, a tym samym sukces gatunku jako całości.
Jednak w przeciwieństwie do innych adaptacji adaptacja behawioralna nie zawsze jest dziedziczna. W wielu przypadkach są uczeni. Powszechnie obserwowanym tego przykładem są różnice między populacjami zwierząt żyjących na wolności a żywymi ludźmi. Dzikie ptaki wydają się płochliwe w stosunku do ludzi, ale ptaki żyjące na obszarach miejskich często stają się mniej przerażone, gdy widzą ludzi jako źródła pożywienia. To również jest adaptacja behawioralna, ale jest wyuczona, nie dziedziczona.
