Metale alkaliczne i halogeny mogą tworzyć jony z powodu nadwyżki lub braku elektronów w ich walencyjnych (najbardziej zewnętrznych) powłokach elektronów. Aby metal alkaliczny stał się jonem stabilnym, musi stracić pojedynczy elektron w swojej powłoce walencyjnej do sąsiedniego atomu. Ponieważ halogeny potrzebują jednego dodatkowego elektronu, aby stać się stabilnym jonem, elementy w tych dwóch grupach często się łączą.
Metale alkaliczne są klasyfikowane jako pierwiastki grupy pierwiastków w układzie okresowym z powodu ich nadwyżki pojedynczego elektronu w powłoce elektronów walencyjnych. Halogeny są jednak sklasyfikowane jako siedmiorzędowe grupy, ponieważ mają siedem elektronów w powłoce walencyjnej. Kiedy metal alkaliczny, taki jak Na (sód), łączy się z halogenem, takim jak Cl (chlor), aby wytworzyć NaCl (sól kuchenna), sód traci swój zewnętrzny elektron do chloru. Ponieważ elektrony są naładowanymi ujemnie cząstkami, sód staje się jonem o ładunku +1, a chlor przekształca się w jon z ładunkiem -1. Ponieważ metale alkaliczne i halogeny są ze sobą tak bardzo reaktywne, praktycznie nigdy nie występują w naturze jako czyste pierwiastki. Metale alkaliczne często reagują z pierwiastkami takimi jak wodór lub siarka, tworząc wodorki i siarczki. Halogeny zazwyczaj łączą się z metalami, tworząc sole, takie jak bromki i chlorki.
