Wiatr powierzchniowy powstaje w wyniku trzech czynników: siły gradientu ciśnienia, siły Coriolisa i tarcia. Siła gradientu ciśnienia lub PGF występuje, gdy dwa pobliskie regiony różnią się ciśnieniem atmosferycznym. Siła Coriolisa jest spowodowana obrotem Ziemi. Tarcie powoduje, że powietrze porusza się w górę iw dół, ale wpływa tylko na powietrze po ruchu.
PGF wchodzi w grę, ponieważ wiatr zasadniczo porusza powietrze. Gdy powietrze przemieszcza się z obszaru wysokiego ciśnienia do obszaru o niższym ciśnieniu, powstaje wiatr. Każda zmiana ciśnienia powoduje wiatr, a większe różnice w ciśnieniu powodują silniejszy wiatr. Niewielki przykład PGF można znaleźć w regionach górskich. W ciągu dnia wiatry wieją pod górę, ponieważ zbocze góry jest gorętsze niż obszar poniżej. Odwrotnie, wiatry wieją z górki w nocy, gdy chłód na zboczu góry.
Siła Coriolisa powstaje z obrotu Ziemi i powoduje przesuwanie się obiektów w prawo, jeśli znajdują się one na półkuli północnej lub na lewo, jeśli znajdują się na półkuli południowej. Ta siła jest najsilniejsza w pobliżu biegunów i nieistniejąca na równiku. Gdy wiatry formują się blisko powierzchni, tarcie powoduje ich spowolnienie. Zmniejsza to również efekt siły Coriolisa.
