W mikroskopii powiększenie odnosi się do powiększenia badanego przedmiotu, a rozdzielczość odnosi się do pojemności ośrodka optycznego, takiego jak soczewka, w celu odróżnienia obiektów bliskich od siebie jako różnych obrazów. Jakość i przydatność mikroskopu zależą raczej od rozdzielczości, a nie od powiększenia.
Mikroskop jest urządzeniem optycznym używanym do oglądania i badania obiektów, które nie są widoczne gołym okiem. Podstawowe części prostego mikroskopu, zwanego mikroskopem złożonym, obejmują okular, soczewkę okularową, soczewkę obiektywu, rewolwerowy nosorożec, stopień, skraplacz, regulator regulacji skraplacza, źródło światła, pokrętła regulacji światła i pokrętła regulacji.
Jedną z podstawowych cech mikroskopu jest jego zdolność do powiększania obrazów. Powiększenie zapewnia dwuobiektywowy układ optyczny składający się z soczewek okularowych i obiektywnych. Soczewka oczna znajduje się na okularze, a soczewka obiektywu jest przymocowana do obracającego się nasadki. Zazwyczaj nasadka zawiera cztery soczewki obiektywu, przy czym każda soczewka odpowiada różnym poziomom powiększenia. Połączone powiększenie soczewek okularowych i obiektywnych jest całkowitym powiększeniem liniowym mikroskopu. Mikroskop złożony jest w stanie powiększyć obraz z 40 do 20 000 razy większej niż jego pierwotny rozmiar.
Kolejną podstawową cechą mikroskopu jest jego zdolność rozdzielcza, zwana inaczej rozdzielczością. Dwa czynniki wpływające na rozdzielczość to długość fali źródła światła i apertura numeryczna. Mikroskopy elektronowe zapewniają lepszą rozdzielczość i więcej szczegółów w porównaniu z mikroskopami świetlnymi.
