Teoria strukturalno-funkcjonalna, czyli strukturalny funkcjonalizm, postrzega społeczeństwo jako system funkcjonalnych i wzajemnie powiązanych jednostek, które działają razem jako całość, aby wytworzyć stan stabilności i porządku. Ze względu na ich wzajemne powiązania, poszczególne jednostki społeczeństwa mogą wpływać na siebie nawzajem. Jeśli jedna z jednostek funkcjonalnych zostanie osłabiona, widok strukturalno-funkcjonalny przewiduje możliwy wpływ na całe społeczeństwo.
Strukturalny funkcjonalizm porównuje funkcjonowanie społeczeństwa z żywym organizmem składającym się z różnych działających narządów pracujących razem, aby utrzymać organizm w zdrowiu i zdrowiu. Instytucje społeczeństwa funkcjonują w taki sam sposób, jak organy ludzkiego ciała, a każda z nich spełnia określoną funkcję, niezbędną do utrzymania stabilności całego systemu.
Strukturalny funkcjonalizm dzieli społeczeństwo na jednostki funkcjonalne, takie jak rodzina, rząd, edukacja, gospodarka, religia i nauka. Członkowie każdej jednostki funkcjonalnej są świadomi swoich konkretnych ról i obowiązków, a także mają wspólne przekonania kulturowe i normy społeczne. W ten sposób system zachowuje swoją stabilność i odtwarza się z czasem poprzez socjalizację w ramach rodziny i kontrolę społeczną poprzez grupy rówieśnicze i politykę. Nagłe lub nieoczekiwane zmiany społeczne mogą jednak poważnie zakłócić równowagę między połączonymi instytucjami i wpłynąć na całe społeczeństwo.
Wiara w teorię strukturalnego funkcjonalizmu zaczęła spadać w latach sześćdziesiątych, kiedy coraz więcej społecznych teorii opartych na konfliktach zaczęło zyskiwać akceptację. Przyczyniając się do upadku teorii strukturalno-funkcjonalnej, była niezdolność do uwzględnienia zmiany społecznej, nierówności między różnymi członkami społeczeństwa oraz konflikty i sprzeczności, które występują między różnymi jednostkami funkcjonalnymi w nowoczesnym i złożonym społeczeństwie. Konfliktowe teorie społeczne mają tendencję do postrzegania różnic w wartościach i nierównego dostępu do zasobów, co nieuchronnie prowadzi do konfliktu między grupami społecznymi a instytucjami.
