Narządy efektorowe to mięśnie gładkie, mięsień sercowy i gruczoły, które reagują na impulsy nerwowe z centralnego układu nerwowego bez świadomego myślenia. Są częścią automatycznego lub mimowolnego układu nerwowego, wraz z receptorami, nerwami aferentnymi i nerwami odprowadzającymi.
Układ trawienny, serce, płuca i przepona są przykładami narządów efektorowych. Żywa istota nie musi używać świadomej myśli do oddychania, do trawienia pokarmu lub bicia jego serca. Łuki odblaskowe również wykorzystują efektory. Odruchowy łuk to szybka i mimowolna reakcja na określone bodźce, takie jak kurczenie się mięśni szkieletowych w celu usunięcia dłoni z gorącej powierzchni.
Aktywacja narządów efektorowych jest stosunkowo złożonym procesem. Receptory czuciowe reagują na bodziec lub zmianę w środowisku wewnętrznym lub zewnętrznym i przekształcają bodziec w sygnał elektroniczny. Ten sygnał przechodzi do neuronu czuciowego, który działa jako pośrednik, wypełniając lukę między receptorami czuciowymi, które są częścią obwodowego układu nerwowego, a ośrodkowym układem nerwowym. Neuron czuciowy przekazuje sygnał do centralnego układu nerwowego, gdzie podlega przetwarzaniu. Centralny układ nerwowy wysyła wiadomość, jako impuls nerwowy, do odpowiednich neuronów ruchowych, które przenoszą impuls do narządu efektorowego, który w końcu tłumaczy impuls nerwowy na odpowiedź lub ruch.
