Zasada Archimedesa stwierdza, że jakikolwiek organizm całkowicie lub częściowo zanurzony w płynie w stanie spoczynku doświadcza siły skierowanej ku górze lub wyporności równej masie wypartego płynu. To fizyczne prawo pływalności było odkryte przez starożytnego greckiego matematyka Archimedesa, podobno podczas kąpieli.
Zasada Archimedesa ma kilka zastosowań, z których jednym jest określenie gęstości i ciężaru właściwego. Zasada wyjaśnia również, dlaczego obiekty są unoszone. Jeżeli ciężar przemieszczonego płynu jest równy ciężarowi przedmiotu, pływa. Jeśli przemieszczony płyn waży mniej niż obiekt, obiekt opada. Kiedy obiekt waży mniej niż płyn, który wypiera, taki jak balon wypełniony helem, wznosi się.
Zasada pływalności, nazwana od greckiego naukowca Archimedesa, jest prawem fizyki krytycznym dla projektowania statków. Pozwala to na obliczenie objętości obiektu przez pomiar objętości płynu wypartego po zanurzeniu obiektu.
Gdy ciężar przemieszczonego płynu jest równy ciężarowi zanurzonego obiektu, obiekt unosi się. Dlatego stalowy statek unosi się na morzu. Jeśli ciężar obiektu jest mniejszy niż ciężar przemieszczonego płynu, taki jak zanurzona kulka, siła wyporu równa masie wypartego płynu wywiera siłę skierowaną do góry na obiekt.