Relacja symbiotyczna, w której oba gatunki przynoszą korzyści, nazywana jest mutualizmem. W związku wzajemnym oba gatunki przeżywają i rozwijają się bardziej skutecznie, niż gdyby gatunek żył samodzielnie. Obaj członkowie ponoszą jednak koszty z takiego związku.
Wiele towarzystw mutualistycznych zaczyna się od negatywnego związku między dwoma gatunkami, takimi jak żerowanie jednego gatunku na drugim. Gatunek drapieżny musi albo odeprzeć wroga, albo nauczyć się z nim żyć. Przypadki mutualizmu są najbardziej powszechne, gdy środowisko jest stresujące. Przykładem tego są miejsca pozbawione wody lub jedzenia, wypełnione toksycznym powietrzem lub zawierające słabą glebę.
Mutualizm może być obowiązkowy lub fakultatywny. W obligatoryjnych skojarzeniach żaden gatunek nie może żyć bez drugiego. Przykładem może być bliski układ żyjący między gatunkami koralowców i alg. W fakultatywnym mutualizmie oba gatunki mogą żyć bez drugiego, ale uważają za pożyteczne życie w związku. Na przykład fakultatywny mutualizm występuje wtedy, gdy mniejsze ryby zwane wrasses wybierają pasożyty z większych ryb.
