Tsunami mierzy się przez ich przebieg, który jest różnicą między obserwowanym poziomem morza a odległością, jaką wody tsunami osiągają na brzegu. Zwykle mierzy się to po przekroczeniu niebezpieczeństwa, tak więc gruzy i zniszczenie roślin są często wykorzystywane jako mierniki runu.
Tsunami mierzy się również na morzu za pomocą boi tsunami, które zbierają dane o zmianach poziomu wody za pomocą podwodnych manometrów. Pomiary te ustanawiają system wczesnego ostrzegania, dający naukowcom możliwość przewidywania wysokości fal i kiedy oczekuje się, że dotrą do brzegu.
Tsunami są spowodowane zaburzeniem wód oceanu. Trzęsienia ziemi, osunięcia ziemi i aktywność wulkaniczna często powodują zakłócenia, wypierając wodę z dala od źródła. Około 80 procent wszystkich tsunami występuje na Oceanie Spokojnym, znanym z Pierścienia Ognia, obszaru, w którym zbiega się kilka kontynentalnych płyt, powodując częste trzęsienia ziemi i erupcje wulkanów.
W czasie poprzedzającym lądowanie tsunami, poziomy oceanów ogólnie cofają się, a po nich szybko rosnące wody. Wody zwykle wznoszą się i opadają w szeregu fal, zanim rozproszy się energia tsunami. Zwiedzający często narażają swoje życie na niebezpieczeństwo, sądząc, że tonące wody sygnalizują koniec niebezpieczeństwa.
