Erupcje lawy, pochodzące z pióropusza magmy znanego jako hawajski gorący punkt, rozpoczęły formowanie Mauna Loa na Hawajach od 600 000 do 1 miliona lat temu. Ta smuga magmy jest odpowiedzialna za powstawanie cały łańcuch wysp hawajskich. Ciągle monitorowany jako potencjalne zagrożenie dla życia i mienia, ostatnia erupcja Mauna Loa nastąpiła w 1984 roku, kiedy przepływ lawy dotarł w odległości czterech mil od miasta Hilo.
Mauna Loa jest aktywnym wulkanem tarczowym, z lawą składającą się głównie z wysoce płynnego bazaltu. Aby osiągnąć swój obecny rozmiar, wulkan przeszedł na swoim szczycie kilka cykli działalności erupcyjnej, a następnie aktywność w dolnych strefach szczelin. W ciągu ostatnich 100 000 lat erupcje spowolniły. Od czasu pierwszej odnotowanej erupcji w 1843 r. Nastąpiły liczne erupcje, z których niektóre zagroziły i zniszczyły ludzkie siedliska.
Boki Mauna Loa są bardzo płytkie, ale ich kopuła ma 75 mil szerokości i obejmuje powierzchnię 2035 mil kwadratowych. Jego wysokość nad poziomem morza wynosi 13 677 stóp, a schodzi 16,400 stóp więcej do dna oceanu, gdzie obniża skorupę ziemską o kolejne 5 mil. Od prawdziwej bazy do szczytu wynosi około 56 000 stóp.
