Metale ziem alkalicznych, pierwiastki w drugiej kolumnie układu okresowego, są najbardziej prawdopodobnymi pierwiastkami, które tracą dwa elektrony w reakcjach chemicznych. Obejmują one beryl, magnez, wapń, stront, bar i rad. Ważne jest jednak, aby zauważyć, że beryl różni się znacznie od innych metali ziem alkalicznych i pomimo posiadania tylko dwóch elektronów w swojej zewnętrznej powłoce walencyjnej, nie traci łatwo elektronów w reakcjach.
Metale ziem alkalicznych mają wspólną cechę posiadania tylko dwóch elektronów w zewnętrznej powłoce walencyjnej o pojemności ośmiu. Ta wysoce niekompletna powłoka zewnętrzna jest niestabilna, a większość tych metali łatwo traci oba elektrony, gdy napotykają elementy elektroujemne, takie jak tlen lub gazy halogenowe. Takie reakcje zwykle tworzą związki jonowe. Węglan wapnia jest na przykład powszechnym związkiem jonowym i jest głównym składnikiem wapienia. Związki wapnia i magnezu są również powszechne i mają zasadnicze znaczenie dla życia.
Beryl jest wyjątkiem od kilku typowych cech tej grupy. Jest to pierwszy element w grupie, o najniższej liczbie atomowej i masie. Metale ziem alkalicznych zazwyczaj reagują silnie z wodą lub parą, tworząc silne zasady wodorotlenkowe. Berylu nie. Beryl tworzy wiązania kowalencyjne z niemetalami, a nie wiązania jonowe, jak inne ziem alkalicznych.
