Charakterystyka cywilizacji mezopotamskiej obejmuje miasto-państwo, nawadnianie, religię politeistyczną, trzy odrębne klasy społeczne i rozwój kalendarza słonecznego. Uważa się, że cywilizacja mezopotamska była pierwszym cywilizacyjnym centrum ludzkości świata.
Sumerowie znaleźli obszar Mezopotamii przed jakąkolwiek inną grupą ludzi i osiedlili się tam. Zbudowali swoje miasta wzdłuż dolnych rzek Mezopotamii i stworzyli postęp technologiczny, w tym koła i pługi, a także szczegółowe systemy nawadniające, za pomocą kanałów i wałów, które umożliwiły uprawę roślin. W rzeczywistości nazwa "Mezopotamia" oznacza "ląd między rzekami."
Jedną z najważniejszych części mezopotamskiej cywilizacji była jej religia. Sumerowie wierzyli w wielokrotności bogów i bogiń i zbudowali siedem miast ze świątynią, każda poświęcona innej boskiej postaci. Każde miasto miało własną armię do ochrony przed innymi cywilizacjami. Wszystko, co robili Sumerowie, robili w porozumieniu z bogami i boginiami. Te bóstwa były instrumentalnymi częściami życia Sumerów.
Innym postępem w cywilizacji mezopotamskiej był wynalazek kalendarza słonecznego. Kalendarz słoneczny miał 12 miesięcy, które opierały się na księżycu, chociaż nie było sezonów. Dopiero w 1582 roku wprowadzono kalendarz gregoriański.