Trzy główne paradygmaty teoretyczne w socjologii obejmują paradygmat konfliktu, paradygmat funkcjonalistyczny, znany również jako strukturalny funkcjonalizm i paradygmat symbolicznego interakcjonizmu. Paradygmaty są szerokimi perspektywami lub punktami widzenia, które umożliwiają naukowcom społecznym mają wiele narzędzi do opisania zachowania społeczeństwa i potrafią tworzyć hipotezy i teorie.
Paradygmat konfliktu jest używany do wyjaśnienia czynników takich jak nierówności społeczno-ekonomiczne, w tym ubóstwo i zamożność, dyskryminacja ze względu na wiek i seksizm. Co najważniejsze, ten paradygmat służy do opisania nierówności występujących we wszystkich społeczeństwach na całym świecie. Paradygmat konfliktu opiera się na założeniu, że każde społeczeństwo doświadcza nierówności w oparciu o różnice społeczne między grupą dominującą a innymi grupami w społeczeństwie.
Ci, którzy podporządkowują się ideom paradygmatu funkcjonalistycznego, postrzegają społeczeństwo jako społecznie stabilne i opisują mechanizmy używane do utrzymania stabilności społecznej. Wyjaśnia różne sposoby, w jakie instytucje społeczeństwa, takie jak rodzina i religia, wspólnie tworzą solidarność społeczną.
Dla tych, którzy podążają za paradygmatem symbolicznego interakcjonizmu, społeczeństwo jest postrzegane jako małe grupy ludzi, które współdziałają w zależności od tego, jak różne symbole kulturowe, takie jak język pisany i mówiony, są interpretowane przez ludzi w społeczeństwie. Jednak głównym interesem tego paradygmatu jest interpretacja symboli kulturowych.