Samozapylenie, nazywane również otwartym zapyleniem, zachowuje unikalne cechy reprezentatywnego gatunku, ale nie zapewnia ochrony przed wyginięciem gatunku, a nawet może spowodować szkodę gatunkową poprzez replikację chorób i wirusów przekazywanych kolejnym pokoleniom . Samozapylenie zapewnia czystość ras i gatunków dzięki zapewnieniu, że naturalne nasiona są rozprowadzane i ponownie zasiedlane.
Zalety i wady otwartego zapylenia są często porównywane z efektami zapylenia krzyżowego lub zapylenia hybrydowego, a każda forma rozprzestrzeniania nasion ma swoje zalety i słabe strony. Rośliny, które rozmnażają się za pomocą samozapylania są znacznie tańsze dla ogrodników i rolników, aby je hodować i uprawiać rok po roku. Ich nasiona są przenoszone przez wiatry, ptaki i pszczoły i odrastają rok po roku, bez konieczności corocznych zakupów. Rośliny samozapyleniowe mają również przewidywalne wzorce wzrostu i potrzeby siedliskowe. Niektóre są jednoroczne i inne byliny, a hodowcy wiedzą, że każdy rodzaj ma indywidualne pojenie, światło słoneczne i potrzeby gleby. Jednak rośliny samozapyleniowe nie mają jednorodnego koloru i innych cech, które mogą sprawić, że będą mniej atrakcyjne dla konsumentów. Są one również podatne na negatywne skutki chorób i innych zagrożeń środowiskowych, ponieważ partia nasion zainfekowanych lub słabej jakości może spowodować osłabienie gatunku i ostatecznie doprowadzić do wymarcia gatunku.
