Sortowanie pionowe jest tendencją do separacji osadów zgodnie z rozmiarem i ciężarem podczas ich osadzania. Przekrój pionowego sortowanego złoża pokazuje największe, najcięższe kamienie na dolnej warstwie, średnie kamienie wielkości w środku i najlżejszy osad na górze.
Rzeki i strumienie zbierają osad, gdy płyną w dół. Gdy strumień zwalnia, energia potrzebna do przenoszenia ciężkiego osadu zostaje utracona, a najcięższe, najbardziej zwarte kamienie spadają do koryta strumienia. Lżejsze cząstki zużywają mniej energii, dzięki czemu pozostają dłużej w roztworze i później się odkładają. Ten gradient sortuje depozyty w możliwy do zidentyfikowania sposób.
