Aminokwasy, glukoza i inne duże związki nierozpuszczalne w błonie przemieszczają się przez błonę komórkową w procesie zwanym ułatwioną dyfuzją. Ten proces obejmuje białka transbłonowe, które otwierają mały, wypełniony wodą kanał, przez który cząsteczki mogą przechodzić do lub z komórki.
Glukoza ulega ułatwionej dyfuzji poprzez wiązanie z białkiem transportera, które następnie zmienia swoją konfigurację, aby uwolnić glukozę do komórki. Proces ten jest kontrolowany przez insulinę, która stymuluje membranę do zwiększenia liczby białek transportujących glukozę na powierzchni. Kiedy komórka potrzebuje więcej glukozy, zwiększona liczba białek transportujących prowadzi do zwiększonej dyfuzji glukozy do komórki.
Każdy z różnych aminokwasów i innych cząsteczek nierozpuszczalnych w lipidach ma swoje specyficzne białko transportera, z którym się wiąże, aby rozproszyć się w komórce. Te białka transportujące są również odpowiedzialne za usuwanie nadmiaru cząsteczek z komórek, gdy jest to konieczne, ponieważ proces dyfuzji jest zawsze w pełni odwracalny i kontrolowany przez to samo białko transportera. Dyfuzja jest uważana za transport pasywny, ponieważ nie wymaga energii, podczas gdy inne cząsteczki muszą dostać się do komórek poprzez aktywny transport, który wymaga energii. Woda jest jedynym związkiem, który może przejść przez błonę komórkową bez potrzeby dyfuzji lub aktywnego transportu.
