W średniowiecznych królestwach Afryki Zachodniej Mali i Songhai wzrost i upadek władzy pociągały za sobą podboje, wojny i wzorce handlu. Konkurencja o bogactwo i pragnienie niepodległości od potężniejszych królestw ukształtowała Zachód Społeczności afrykańskie.
Imperium Mali przetrwało od początku XIII wieku do końca XV wieku. Po stanie wewnątrz imperium Ghany, Mali doszedł do władzy, gdy Ghana upadła z powodu inwazji sił i wewnętrznych konfliktów. Kiedy Mali zaczął tracić władzę, jeden z jego centrów handlowych, Songhai, ustanowił swoją niezależność i wkrótce doszedł do władzy na swoim miejscu, stając się największym królestwem w średniowiecznej Afryce Zachodniej, zgodnie z Annenberg Learner. Songhai upadł pod koniec XVI wieku, kiedy marokańscy najeźdźcy zostali pociągnięci przez bogactwa złota i soli i podbili Timbuktu.
Handel silnie wpłynął na rozwój królestw Afryki Zachodniej. Handel długodystansowy zwiększył bogactwo, które było wykorzystywane do budowania większych królestw. Aby chronić te królestwa, zgromadzono większe armie. W Songhai, pod niektórymi władcami, armie składały się z niewolników. Według South African History Online, handel niewolnikami, zarówno w Afryce, jak i Portugalii, odegrał ważną rolę w budowaniu królestw, ponieważ praca niewolnicza polegała na wykonywaniu większości ciężkiej pracy i zapewnieniu pracy na roli, która pomagała wyżywić rosnącą populacje.
