VSEPR, czyli odpychanie pary elektronów powłoki walencyjnej, jest modelem używanym do przewidywania geometrii cząsteczki. To ustawienie jest wynikiem par elektronów otaczających atom centralny.
Teoria VSEPR jest również nazywana teorią Gillespie-Nyholm. Geometria modelu jest wynikiem odpychania pomiędzy parami elektronów walencyjnych, a celem jest zmniejszenie tego odpychania. Wraz ze wzrostem liczby par elektronów walencyjnych zmniejsza się kąt między parami. Na przykład centralny atom z dwiema parami elektronów, ani z samotną parą elektronów, ma kąt 180 stopni między nimi. Jeśli do tej cząsteczki zostanie wprowadzona samotna para, kąty zostaną zredukowane do zakresu od 104 do 109,5 stopnia.
Korzystając z teorii VSEPR, różne geometrie są uporządkowane w oparciu o całkowite pary elektronów orbitujących wokół atomu centralnego i całkowitą liczbę pojedynczych par elektronowych. Najbardziej podstawową z tych geometrii jest wspomniana liniowa, składająca się tylko z trzech elementów. Najbardziej złożoną geometrią jest pryzmatyczny trójkąt trygraficzny, który zawiera 10 elementów całkowitych. Bez względu na geometrię, najbardziej samotne pary elektronów, jakie mogą istnieć, to trzy, w trygonalnej, pradycyjnej wersji liniowej.
