Góra St. Helens to wulkan żużlowy, który powstał w wyniku stopniowego gromadzenia się popiołów i popiołu u podnóża góry. W przeciwieństwie do wulkanu tarczowego, takiego jak Mauna Loa na Hawajach, stożki żużla może gwałtownie podnieść się z otaczającego terenu i utrzymać stromy, kanciasty profil przez cały okres ich istnienia.
Mount St. Helens wyłonił się z okolicznych terenów poprzez serię erupcji, które rozpoczęły się około 275 000 lat temu. Erupcje te pojawiły się w czterech głównych falach aktywności. Najwcześniejsze erupcje składały się z tefralnych i piroklastycznych strumieni, które tworzyły grubą, nisko położoną podstawę góry. Po ustanowieniu tej bazy wulkan był uśpiony do około 1000 r., Kiedy góra St. Helens zaczęła gromadzić większość jego wysokości. Prawie cała góra Mount Helens nad podłogą krateru z 1980 roku została ustanowiona w tym okresie w serii klasycznych erupcji żużlowych. Do 1980 roku góra zachowała ostry zarys młodego, stożkowatego wulkanu i została nawet porównana do kształtu Góry Fuji w Japonii. Ostatnim ważnym wydarzeniem w formacji Mount St. Helens był wybuch z 1980 r., Kiedy to najwyższe 1300 stóp góry eksplodowało w jednej z najbardziej dramatycznych erupcji, które obserwowano w czasach współczesnych.
