Elektromagnes można skonstruować poprzez owijanie żelaznego lub stalowego pręta za pomocą drutu prądowego. W przypadku użycia jako rdzenia elektromagnesu ferromagnetyczne właściwości żelaza lub stali umożliwiają domenom magnetycznym wyrównać. Zawinięcie gwoździa lub innego stalowego przedmiotu za pomocą izolowanego drutu, który jest następnie podłączony do prądu elektrycznego, namagnesuje rdzeń. Zasilane elektromagnesy działają jak magnesy stałe.
Pierwszy elektromagnes został wynaleziony w 1820 roku. Prosta fizyka rządząca elektromagnetyzmem pozwala każdemu zbudować taki magnes przy użyciu zwykłych przedmiotów codziennego użytku. Duży żelazny lub stalowy gwóźdź, co najmniej 3 cale lub dłużej, tworzy odpowiedni rdzeń dla prostego elektromagnesu. Akumulatory w rozmiarze D wytwarzają prąd elektryczny wystarczająco silny, aby stworzyć działający magnes. Szczelne owijanie gwoździa lub innego przedmiotu za pomocą powlekanego lub izolowanego drutu miedzianego i zapewnienie, że końce są odsłonięte i można je podłączyć do akumulatora, to wszystko, czego potrzeba.
Po podłączeniu drutu do źródła prądu i przepuszczeniu przez niego prądu, rdzeń zostaje namagnesowany i będzie posiadał wystarczającą siłę, aby przyciągnąć pewne rodzaje metali. Po odłączeniu od źródła zasilania elektromagnes przestanie działać.